Je hebt ondertussen zo’n beetje alles geprobeerd wat er te proberen valt om je zweetaanvallen onder controle te krijgen: je hebt je garderobe aangepast en Fibershirts aangeschaft, bent gestopt met het consumeren van koffie, alcohol en pittig eten en hebt alle bekende huis-, tuin- en keukenmiddeltjes tegen zweten uit de kast getrokken. Maar ondanks alle inspanningen blijf je last houden van overmatig zweten, met alle gevolgen van dien. Herken jij je hierin? Wanhoop dan niet: medische behandeling van jouw klachten biedt mogelijk uitkomst.
Hyperhidrosis in vogelvlucht
Hyperhidrosis is een medische aandoening die relatief veel voorkomt: Amerikaans onderzoek wijst uit dat zo’n vijf procent van de bevolking er last van heeft. De belangrijkste klacht die ermee gepaard gaat is overmatig zweten.
Er bestaan twee soorten hyperhidrosis:
- Bij primaire hyperhidrosis is er sprake van excessief zweten op specifieke delen van lichaam (zoals de oksels, de handen, de voeten en het gezicht), zonder duidelijke aanleiding. Dit is de meest veelvoorkomende vorm van hyperhidrosis.
- Bij secundaire hyperdrosis is er sprake van excessief zweten over het hele lichaam, wat een onderliggende oorzaak heeft. Het wordt bijvoorbeeld veroorzaakt door andere medische aandoeningen of gebruik van medicatie.
Bij secundaire hyperhidrosis is het in de eerste plaats van belang om de onderliggende oorzaak te behandelen. Dit artikel richt zich daarom vooral op de behandeling van primaire hyperhidrosis.
Het is niet bekend wat de exacte oorzaak is van primaire hyperhodrosis, maar er wordt gedacht dat het erfelijk is. Het slechte nieuws is dan ook dat primaire hyperhidrosis zonder behandeling in principe levenslang aanwezig is. Het goede nieuws is dat er steeds meer behandelingen zijn die de klachten kunnen verminderen of zelfs doen verdwijnen.
Overwegingen bij het kiezen van een behandeling
Om de best passende behandeling te kiezen is het van belang om je goed in te lezen en advies in te winnen bij deskundigen. Bij het inwinnen van informatie zijn dit belangrijke punten om op te letten:
- Op welke lichaamsdelen kan de behandeling worden toegepast?
- Biedt de behandeling een tijdelijk of permanent resultaat?
- Wat is er bekend over de effectiviteit van de behandeling?
- Hoe veilig is de behandeling? Wat zijn de risico’s en bijwerkingen?
- Hoe invasief is de behandeling?
Over het algemeen is het aan te raden om te starten met non-invasieve behandelmethodes die minimaal ingrijpen vereisen. Bij onvoldoende effect kan worden opgeschaald naar intensievere behandelvormen. Operatieve ingrepen worden meestal pas ingezet bij zeer ernstige klachten en wanneer er écht geen andere oplossing is.
Topicale behandeling van hyperhidrosis
Bij topicale behandeling van hyperhidrosis worden middelen gebruikt die op de huid worden aangebracht. Dit is de minst invasieve behandelmethode. Als je je voor het eerst met hyperhidrosis bij een arts meldt, is het dus vaak het eerste dat hij voorschrijft.
Topicale behandelingen zijn grofweg in te delen in twee soorten:
- Antiperspirant
- Medicinale doekjes
Antiperspirant bevat bestanddelen die de zweetporiën net onder het huidoppervlak blokkeren en zo voorkomen dat je gaat zweten. De werkzame stof in antiperspirant is aluminiumchloride hexahydraat. Antiperspirant is op doktersvoorschrift verkrijgbaar in verschillende concentraties, van 10% tot 30%. Het wordt vaak gebruikt onder de oksels, maar kan ook op andere lichaamsdelen worden gebruikt. Het belangrijkste nadeel van antiperspirant is dat het kan leiden tot huidirritatie.
Qbrexza is een nieuw en zeer veelbelovend middel om hyperhidrosis te behandelen. De speciale medicinale doekjes bevatten anticholinergica, die de receptoren die de zweetklieren activeren blokkeren. De meest veelvoorkomende bijwerkingen zijn een droge mond, een rode huid en een branderig of stekend gevoel.
Orale medicatie bij hyperhidrosis
Medicijnen in de vorm van pillen en tabletten zijn meestal niet de eerste keuze voor de behandeling van hyperhidrosis. Ze pakken namelijk niet gericht één lichaamsdeel aan, maar werken op het hele lichaam in. Dat klinkt misschien ideaal, maar betekent ook dat je lichaam zichzelf niet goed kan afkoelen, wat kan leiden tot oververhitting. Daarnaast hebben medicijnen vaak bijwerkingen en kan na verloop van tijd afhankelijkheid optreden. Het is daarom vaak niet wenselijk om ze gedurende langere tijd te gebruiken. Toch kan medicatie effectief zijn in specifieke gevallen. Bijvoorbeeld wanneer het zweten zich op grote of meerdere lichaamsdelen voordoet, of in situaties waarbij tijdelijk verlichting van klachten nodig is.
Twee categorieën medicijnen die gebruikt worden om hyperhidrosis te behandelen zijn:
- Anticholinergica
- Bètablokkers en benzodiazepines
Anticholinergica schakelen de zenuwen die de zweetklieren activeren uit, door de chemicaliën die zorgen voor communicatie tussen zenuwen te blokkeren. Doordat de zenuwen in het hele lichaam beïnvloed worden, kunnen er bijwerkingen onstaan, zoals een droge mond, constipatie, aangetaste smaak, wazig zicht, urineretentie en hartkloppingen. Anticholinergica zijn de meest veelgebruikte medicijnen voor de behandeling van hyperhidrosis. Er zijn veel succesverhalen uit de praktijk en de effectiviteit voor de behandeling van andere aandoeningen is aangetoond. Maar let op: er is er nog geen gericht onderzoek gedaan naar de effectiviteit voor de behandeling van hyperhidrosis.
Bètablokkers en benzodiazepinen werken in op het centrale zenuwstelsel en blokkeren de lichamelijke manifestaties van angst. Ze zijn daarom vooral geschikt voor om zweten tegen te gaan in situaties die stress oproepen, zoals sollicitatiegesprekken of presentaties. Op lange termijn kan gebruik ervan leiden tot afhankelijkheid. Er kunnen ook bijwerkingen ontstaan zoals vermoeidheid, neerslachtigheid, duizeligheid en wazig zicht.
Medische procedures bij hyperhidrosis
Er bestaan verschillende medische procedures voor de behandeling van hyperhidrosis, die voor veel mensen een oplossing blijken te zijn wanneer andere middelen onvoldoende effect hebben. De belangrijkste zijn:
- Iontoforese
- Botoxinjecties
- MiraDry
Bij botoxinjecties wordt het eiwit botuline toxine vlak onder de huid geïnjecteerd. Dit zorgt ervoor dat het chemische stofje dat zweetklieren stimuleert tijdelijk wordt geblokkeerd, waardoor het zweten stopt. De behandeling kan op verschillende lichaamsdelen worden toegepast en er worden goede resultaten mee geboekt. Het effect van de behandeling duurt meestal 4 tot 12 maanden, waarna de procedure moet worden herhaald. Bijwerkingen kunnen bestaan uit verminderde spierkracht, allergische reacties en problemen met spreken, slikken of ademen.
MiraDry is één van de nieuwste methodes om hyperhidrosis te bestrijden. Het wordt ook wel de ‘magnetronmethode’ genoemd: er wordt namelijk elektromagnetische energie gebruikt om de zweetklieren permanent uit te schakelen via thermolyse (ontbinding door hitte). Het is een non-invasieve methode die blijvende resultaten belooft en direct resultaat geeft. Na de ingreep kan je vrijwel direct je dagelijkse activiteiten weer oppakken. Wel kan er nog een paar dagen sprake zijn van pijn, zwelling, roodheid en gevoeligheid. Ook is er soms nog enkele weken sprake van een verdoofd of tintelend gevoel.
Operatieve ingrepen bij hyperhidrosis
Als alle andere behandelingen falen, is er nog een laatste redmiddel: een operatieve ingreep. Operaties zijn per definitie invasief en hebben permanente resultaten, maar ook een verhoogd risico op blijvende schade. Er kunnen ernstige bijwerkingen optreden en het resultaat van de behandeling is niet altijd volledig. Aan de beslissing om over te gaan tot een operatie moet dus altijd een zorgvuldige afweging voorafgaan.
De belangrijkste operatieve ingrepen voor hyperhodrisis zijn:
- Excisie, curettage en liposuctie
- Endoscopische Thoracale Sympathectomie (ETS)
Bij excisie, curettage en liposuctie wordt huid weggesneden of worden zweetklieren onder de huid weggezogen of weggeschraapt. De ingrepen zijn er er allemaal op gericht de zweetklieren in de oksels te verwijderen of beschadigen. Veel deskundigen raden dergelijke ingrepen af. De resultaten zijn namelijk onvoorspelbaar en er is een grote kans op littekens, kneuzingen, zwellingen en verlies van gevoel in de oksels.
Endoscopische Thoracale Sympathectomie (ETS) is de meest ingrijpende en omstreden behandelmethode voor hyperhidrosis. Bij deze operatie wordt de zenuwtoevoer van de ruggengraat naar de zweetklieren doorgesneden. De operatie vindt plaats onder algehele narcose en wordt met name toegepast voor hyperhidrosis aan de handen. Het belangrijkste bezwaar is dat zich na de ingreep vaak compenserend zweet ontwikkelt op andere lichaamsdelen of over het hele lichaam. Soms zijn de klachten als gevolg van de operatie zelfs ernstiger dan de oorspronkelijke klachten. Andere mogelijke complicaties zijn littekens, verlies van gevoel, hartritmestoornissen en infecties als gevolg van de operatie.
De balans opmakend is het duidelijk dat er geen perfecte oplossing bestaat voor hyperhidrosis: iedere behandeling heeft voor- en nadelen. Toch zijn er inmiddels veel effectieve behandelingen beschikbaar, die talloze mensen hebben geholpen zweetvrij door het leven te gaan. En een leven zonder overmatig zweten betekent vaak ook een leven met minder zorgen, meer zelfvertrouwen en meer succes in viendschappen, relaties en carrière. Met deze behandelingen is dat ook voor jou binnen handbereik.
Wil je je verder verdiepen in de effectiviteit en veiligheid van medische behandelingen? De International Hyperhidrosis Assocation publiceert regelmatig resultaten uit wetenschappelijk onderzoek.
0 opmerkingen